Sauternes is een van de meest gewaardeerde dessertwijnen ter wereld. Het is een wijn die niet alleen de zintuigen prikkelt, maar ook een fascinerend verhaal vertelt over het terroir, de druiven en de unieke productiemethoden die in de regio Bordeaux worden toegepast. In dit artikel duiken we dieper in de wereld van Sauternes, verkennen we de kenmerken, de productie en de beste combinaties met gerechten.
Wat is Sauternes?
Sauternes is een zoete wijn die afkomstig is uit de Bordeaux-regio in Frankrijk, specifiek uit de appellatie Sauternes. Deze wijn staat bekend om zijn complexe smaken en aroma’s, die ontstaan door het gebruik van botrytis-affected druiven. Het klimaat, de bodem en de techniek van wijn maken zorgen ervoor dat Sauternes een unieke en gewilde wijn is.
De druiven
De belangrijkste druivenvariëteiten die worden gebruikt voor Sauternes zijn:
- Sémillon: Dit is de dominante druif in Sauternes. Het heeft een dik schil en is zeer vatbaar voor botrytis, wat resulteert in de kenmerkende honingachtige smaken van de wijn.
- Sauvignon Blanc: Deze druif voegt frisse zuren en citrusaroma’s toe, waardoor de balans in de wijn wordt versterkt.
- Muscadelle: Hoewel minder vaak gebruikt, draagt deze druif bij aan de aromatische complexiteit van de wijn met zijn florale en fruitige tonen.
Het klimaat en terroir van Sauternes
Het microklimaat van Sauternes is cruciaal voor de productie van deze wijnen. De combinatie van warme dagen en koele nachten in de herfst creëert ideale omstandigheden voor de ontwikkeling van edele rot, ofwel botrytis cinerea. Dit is een schimmel die de druiven aanvalt en de schil doorlaatbaar maakt, waardoor water verdampt en de suikers en zuren in de druiven geconcentreerd worden.
De bodem in de regio bestaat voornamelijk uit een combinatie van klei, kalksteen en grind, wat bijdraagt aan de mineraliteit en complexiteit van de wijn. De nabijheid van de Garonne-rivier zorgt ook voor een vochtig microklimaat, wat bevorderlijk is voor de ontwikkeling van botrytis.
De productie van Sauternes
Het maken van Sauternes is een arbeidsintensief proces. Hier zijn de belangrijkste stappen in de productie:
- Handmatige oogst: Druiven worden met de hand geplukt, vaak in meerdere rondes, om alleen de perfect rijpe en door botrytis aangetaste druiven te selecteren.
- Fermentatie: Na de oogst worden de druiven geperst en begint de fermentatie. Dit kan enkele maanden duren en vindt plaats in eiken vaten, wat zorgt voor extra complexiteit.
- Rijping: Sauternes wijnen worden meestal gerijpt in eikenhouten vaten gedurende 18 tot 36 maanden. Hierdoor krijgen ze hun karakteristieke smaken van vanille en kruiden.
Proefnotities en smaakprofiel
Sauternes staat bekend om zijn rijke en complexe smaakprofiel. Het is een wijn die vaak wordt omschreven met de volgende kenmerken:
- Aroma’s: Denk aan honing, abrikozen, perzik, sinaasappelschil, en noten. De florale tonen zijn ook opvallend, met hints van kamille en rozen.
- Smaak: De smaak is vol en romig, met een perfecte balans tussen zoetheid en frisheid. De zuren zorgen ervoor dat de wijn niet te zwaar aanvoelt.
- Afloop: Een lange, aanhoudende afdronk die de rijke smaken prachtig afrondt.
Serveer- en drinktips
Sauternes is een veelzijdige wijn die goed samengaat met verschillende gerechten. Hier zijn enkele suggesties voor het serveren:
- Desserts: Sauternes is een perfecte match voor zoete desserts zoals crème brûlée, taart met fruit of kaasplankjes met blauwe kaas.
- Voorgerechten: Probeer Sauternes te combineren met foie gras of paté. De zoetheid van de wijn contrasteert prachtig met de rijke, hartige smaken.
- Specerijen: Gerechten met Aziatische invloeden, zoals gerechten met zoetzure sauzen, kunnen ook goed samengaan met Sauternes.
De geschiedenis van Sauternes
De geschiedenis van Sauternes gaat terug tot de middeleeuwen, maar het was pas in de 18e eeuw dat de wijnen wereldwijd bekendheid kregen. In die tijd werden Sauternes-wijnen zelfs aan het Engelse hof geserveerd en werden ze geprezen om hun kwaliteit. De classificatie van Sauternes-wijnen, waarbij de beste producenten werden onderscheiden, werd in 1855 vastgesteld tijdens de Wereldtentoonstelling in Parijs.
Enkele van de meest gerenommeerde wijnhuizen in Sauternes, zoals Château d’Yquem, Château Suduiraut en Château Climens, hebben een belangrijke rol gespeeld in het vestigen van de reputatie van deze wijnen. Château d’Yquem wordt vaak beschouwd als de koning van Sauternes en is het enige wijnhuis dat een Premier Cru Supérieur-klasse heeft gekregen in de 1855-classificatie.
De invloed van Sauternes in de wereld
Sauternes heeft niet alleen zijn stempel gedrukt op de wijnwereld, maar heeft ook een grote invloed gehad op andere wijnproducerende regio’s. De technieken voor het maken van botrytis-wijnen zijn overgenomen door producenten in landen zoals Duitsland, Hongarije (Tokaji) en zelfs nieuwere wijnlanden zoals Australië. Dit heeft geleid tot een hernieuwde interesse in zoete wijnen en heeft bijgedragen aan de diversiteit van wijnstijlen wereldwijd.
Wijnbeurzen en evenementen
In Frankrijk en daarbuiten worden regelmatig evenementen georganiseerd waarbij Sauternes in de schijnwerpers staat. Wijnbeurzen, proeverijen en festivals geven wijnliefhebbers de kans om meer te leren over deze fascinerende wijn en om verschillende producenten te ontdekken. Het is een uitstekende gelegenheid om te proeven en om de verhalen van de wijnmakers te horen.
Sauternes is niet alleen een wijn voor speciale gelegenheden, maar kan ook worden genoten bij een informele bijeenkomst of een gezellig diner. De rijkdom en complexiteit van deze wijn maken het een unieke ervaring, zowel voor de ervaren wijnkenner als voor de casual drinker.
Waar Sauternes te kopen
Als je geïnteresseerd bent in het proeven van Sauternes, zijn er verschillende manieren om deze heerlijke wijn te verkrijgen:
- Wijnwinkels: Veel gespecialiseerde wijnwinkels hebben een selectie van Sauternes-wijnen. Het personeel kan je adviseren over de beste keuzes voor jouw smaak en budget.
- Online winkels: Er zijn tal van online wijnhandels waar je Sauternes kunt kopen, vaak met beoordelingen en aanbevelingen van andere klanten.
- Direct van de producent: Sommige wijnhuizen in Sauternes bieden de mogelijkheid om rechtstreeks bij hen te kopen, wat ook een kans biedt om de regio te bezoeken en meer te leren over hun productieprocessen.
Sauternes is een wijn die rijk is aan geschiedenis, smaak en traditie. Of je nu een ervaren wijnliefhebber bent of net begint met het verkennen van de wereld van wijnen, het ontdekken van Sauternes biedt een unieke en verrijkende ervaring die je niet snel zult vergeten.
