Portwijn, een van de meest geliefde versterkte wijnen ter wereld, heeft een rijke geschiedenis en een unieke plek in de harten van wijnliefhebbers. Terwijl de meeste mensen bekend zijn met de grote namen zoals Porto, Tawny en Ruby, zijn er talloze andere variëteiten en producenten die het ontdekken waard zijn. In dit artikel verken je de verborgen parels van de Port-wereld, die vaak over het hoofd worden gezien maar net zo fascinerend en smaakvol zijn.
Wat is portwijn?
Portwijn is een versterkte wijn die zijn oorsprong vindt in de Douro-vallei in Portugal. Het proces van het maken van portwijn omvat het toevoegen van brandewijn aan de jonge wijn, waardoor de gisting stopt en de natuurlijke suikers behouden blijven. Dit resulteert in een zoetere wijn met een hoger alcoholpercentage. Er zijn verschillende stijlen van portwijn, elk met zijn eigen kenmerken en smaken.
De verschillende stijlen van portwijn
Voordat we de verborgen parels van de Port-wereld ontdekken, is het belangrijk om een kort overzicht te geven van de meest voorkomende stijlen van portwijn:
- Tawny Port: Deze wijnen worden gerijpt in houten vaten, wat resulteert in een oxidatieve stijl met noten van karamel, noten en gedroogd fruit.
- Ruby Port: Deze jonge portwijnen zijn vaak fruitig en vol van smaak, met een diep paarse kleur en aroma’s van bessen.
- Vintage Port: Dit zijn de crème de la crème van portwijnen, gemaakt van de beste druiven in een enkel oogstjaar. Ze worden meestal gerijpt in de fles en kunnen tientallen jaren oud worden.
- Late Bottled Vintage (LBV): Deze wijnen zijn ook afkomstig van een enkel oogstjaar, maar worden langer in het vat gerijpt voordat ze worden gebotteld, waardoor ze toegankelijker zijn dan Vintage Ports.
- White Port: Minder bekend, maar zeker de moeite waard, witte port kan variëren van droog tot zoet en heeft vaak frisse, fruitige smaken.
Verborgen parels in de Port-wereld
Nu je een basisbegrip hebt van de verschillende stijlen van portwijn, laten we enkele van de minder bekende maar uitzonderlijke opties verkennen. Deze wijnen zijn misschien niet zo algemeen verkrijgbaar, maar ze zijn zeker het proberen waard.
1. Colheita Port
Colheita is een type Tawny Port dat afkomstig is van een enkele oogstjaar en minimaal zeven jaar in vat heeft gerijpt. In tegenstelling tot gewone Tawny Ports, die een blend van verschillende jaren zijn, biedt Colheita een unieke expressie van het specifieke oogstjaar. De complexiteit van deze wijnen is vaak verbluffend, met rijke smaken van noten, gedroogd fruit en specerijen. Colheita’s zijn perfect om solo te drinken of te combineren met desserts zoals notentaarten of crème brûlée.
2. Garrafeira Port
Garrafeira is een zeldzame en bijzondere stijl van portwijn die zowel in houten vaten als in de fles wordt gerijpt. Deze wijnen zijn vaak complex en bieden een combinatie van de kenmerken van zowel Tawny als Vintage Ports. De rijping in de fles zorgt ervoor dat de wijn door de jaren heen blijft evolueren, wat resulteert in een diepte van smaak die zelden wordt aangetroffen in andere portwijnen. Garrafeira is ideaal voor diegenen die op zoek zijn naar unieke en gelaagde smaken.
3. White Port
Hoewel witte port minder bekend is dan zijn rode tegenhanger, heeft het veel te bieden. Witte port kan variëren van droog tot zoet en heeft vaak frisse, fruitige smaken zoals perzik, appel en citrus. Deze wijnen zijn perfect als aperitief en kunnen ook uitstekend worden geserveerd als een verfrissende cocktailbasis. Probeer eens een spritz met witte port, tonic en een schijfje citroen voor een verkwikkende drank.
4. Crusted Port
Crusted Port is een andere unieke stijl die vaak over het hoofd wordt gezien. Het is een blend van verschillende jaargangen, vergelijkbaar met Vintage Port, maar het ondergaat geen filtering voordat het in de fles wordt gedaan. Hierdoor ontstaat er een “korst” van bezinksel in de fles, wat een indicatie is van de kwaliteit. Crusted Ports zijn vaak rijk en vol van smaak, met een lange rijpingspotentieel. Ze zijn perfect om te combineren met rijke kazen of hartige gerechten.
5. Tawny Port met een hoge leeftijd
Hoewel veel mensen bekend zijn met Tawny Ports, zijn de oudere varianten vaak verborgen schatten. Ports van 20, 30 of zelfs 40 jaar oud hebben een ongeëvenaarde complexiteit en diepte van smaak. Ze bieden een scala aan smaken, van karamel en toffee tot gedroogde vruchten en specerijen. Deze wijnen zijn ideaal als afsluiting van een maaltijd, vaak geserveerd met een stukje donkere chocolade of een rijke dessert.
De producenten om in de gaten te houden
Naast het ontdekken van verschillende stijlen van portwijn, is het ook belangrijk om te kijken naar de producenten die unieke en hoogwaardige wijnen maken. Hier zijn enkele producenten die je in de gaten moet houden:
- Quinta do Noval: Beroemd om zijn Vintage Port, produceert ook opmerkelijke Colheita en Tawny Ports.
- Graham’s: Een gerenommeerd huis dat bekend staat om zijn rijke en complexe wijnen, waaronder uitstekende Tawny Ports.
- Dow’s: Bekend om zijn elegante en verfijnde stijl, met een focus op Vintage en Crusted Ports.
- Fonseca: Dit huis maakt zowel klassieke Vintage Ports als innovatieve blends die de moeite waard zijn om te ontdekken.
- Sandeman: Biedt een breed scala aan portwijnen, waaronder enkele uitstekende White Ports.
Portwijn proeven en combineren
Het proeven van portwijn is een ervaring op zich. De voorkeur gaat uit naar het gebruik van een klein glas, waardoor je de aroma’s beter kunt waarderen. Bij het proeven is het belangrijk om te letten op de kleur, aroma’s en smaken. Enkele tips voor het combineren van portwijnen met voedsel zijn:
- Tawny Port: Perfect met noten, gedroogd fruit en kazen zoals blauwaderkaas.
- Ruby Port: Ideaal bij chocolade desserts of fruitige taarten.
- White Port: Combineert goed met zeevruchten, salades en lichte voorgerechten.
- Crusted Port: Pas geweldig bij rijke vleesgerechten of oude kazen.
De Port-wereld is gevuld met verborgen parels die wachten om ontdekt te worden. Of je nu een ervaren wijnkenner bent of net begint met het verkennen van portwijn, het verkennen van deze minder bekende stijlen en producenten kan een verrijkende ervaring zijn. Met een beetje nieuwsgierigheid en openheid voor nieuwe smaken, kan je de schatten van de Port-wereld ontdekken die je nooit voor mogelijk had gehouden.
