Cava is niet zomaar een mousserende wijn; het is een product dat doordrenkt is van geschiedenis, traditie en passie. Afkomstig uit Spanje, met name de regio Catalonië, heeft deze wijn een unieke plek veroverd in de harten van wijnliefhebbers over de hele wereld. Maar wat maakt Cava zo bijzonder? En welk verhaal schuilt er achter deze sprankelende drank? In dit artikel duiken we dieper in de wereld van Cava, van de productiemethoden tot de verschillende stijlen en de rol die het speelt in de Spaanse cultuur.
De oorsprong van Cava
De geschiedenis van Cava gaat terug tot de 19e eeuw, toen wijnmakers in de regio Penedès begonnen te experimenteren met de méthode champenoise, de traditionele methode die ook in de Champagne-regio van Frankrijk wordt gebruikt. Dit was een belangrijke stap, aangezien het de basis legde voor het maken van mousserende wijnen in Spanje.
In 1872 begon de wijnmaker Josep Raventós van het beroemde huis Codorníu met het produceren van de eerste Spaanse mousserende wijn onder de naam “Cava”. De naam Cava, wat “kelder” betekent in het Catalaans, verwijst naar de ondergrondse kelders waar de wijn rijpt. Het woord staat symbool voor de zorg en aandacht die in het productieproces wordt gestoken.
De productie van Cava
Cava wordt voornamelijk geproduceerd in de regio Penedès, maar ook in andere delen van Spanje, zoals de regio’s Valencia, Rioja en Aragón. De productie van Cava volgt een zorgvuldig proces dat bestaat uit verschillende stappen:
1. De druiven
De meest gebruikte druivensoorten voor Cava zijn:
- Macabeo: Voegt frisheid en aroma’s van bloemen en citrusvruchten toe.
- Xarel·lo: Geeft structuur en een volle mondgevoel.
- Parellada: Zorgt voor elegantie en een fijne bubbel.
Naast deze inheemse druiven kunnen ook internationale variëteiten zoals Chardonnay en Pinot Noir worden gebruikt, maar de bovengenoemde druiven blijven de basis van de meeste Cava’s.
2. De vergisting
Na de oogst worden de druiven geperst en vindt de eerste vergisting plaats in roestvrijstalen tanks of houten vaten. Dit resulteert in een basiswijn, die vervolgens wordt geblend om de gewenste smaak en aroma te bereiken.
3. De tweede vergisting
Na de blending wordt de basiswijn gebotteld met een mengsel van suiker en gisten, wat de tweede vergisting op gang brengt. Dit proces, ook wel “metode traditionnelle” genoemd, creëert de bubbels die zo kenmerkend zijn voor Cava. De flessen worden vervolgens horizontaal gelegd in kelders, waar ze tussen de 9 maanden en 3 jaar rijpen, afhankelijk van de stijl van Cava.
4. Rémuage en dégorgement
Na de rijping ondergaan de flessen een proces genaamd “rémuage”, waarbij ze langzaam worden gedraaid en gekanteld om het bezinksel naar de hals van de fles te verplaatsen. Na dit proces wordt de hals van de fles bevroren, en het bezinksel wordt verwijderd tijdens het “dégorgement”. Hierna wordt de fles aangevuld met een mengsel van suiker en wijn, wat de “dosage” wordt genoemd, en vervolgens wordt de fles opnieuw afgesloten met een kurk.
De verschillende stijlen van Cava
Net als bij andere wijnen, zijn er verschillende stijlen van Cava die variëren in smaak, zoetheid en complexiteit. Hier zijn enkele van de meest voorkomende stijlen:
1. Cava Brut
Dit is de meest populaire stijl van Cava en heeft een lage hoeveelheid restsuiker, waardoor het droog en fris is. Ideaal als aperitief of bij lichte gerechten.
2. Cava Semi-Seco
Met een iets hogere dosis restsuiker is deze stijl zoeter dan Brut, maar nog steeds uitgebalanceerd. Het past goed bij desserts of pittige gerechten.
3. Cava Brut Nature
Deze stijl bevat geen toegevoegde suiker, wat resulteert in een zeer droge en pure smaak. Het is ideaal voor degene die de ware essentie van de druiven willen proeven.
4. Cava Reserva en Gran Reserva
Deze Cava’s zijn gerijpt voor langere periodes, respectievelijk minimaal 15 maanden en 30 maanden. Hierdoor ontwikkelen ze complexere smaken en aroma’s, met een rijke textuur en een langere afdronk.
Cava en de Spaanse cultuur
Cava is niet alleen een drank; het is een integraal onderdeel van de Spaanse cultuur en geschiedenis. Het wordt vaak geassocieerd met feestelijke gelegenheden, van bruiloften tot verjaardagen en andere belangrijke vieringen. In Spanje is het gebruikelijk om tijdens de feestdagen Cava te proosten, en het wordt vaak geserveerd bij tapas.
De populariteit van Cava heeft ook geleid tot een groeiende interesse in de gastronomie. Steeds meer restaurants combineren Cava met verschillende gerechten, waardoor het niet alleen een aperitief is, maar ook een perfecte aanvulling op de maaltijd. Denk aan het combineren van Cava met:
- Tapas zoals olijven, chorizo en kaas.
- Visgerechten zoals paella of gegrilde garnalen.
- Desserts zoals aardbeien met een vleugje suiker.
De toekomst van Cava
Met de groeiende populariteit van Cava wereldwijd, staat de industrie voor enkele uitdagingen. Duurzaamheid en kwaliteit zijn belangrijke aandachtspunten voor wijnmakers. Er zijn initiatieven om biologisch en ecologisch verantwoorde wijnen te produceren, en steeds meer producenten omarmen de principes van duurzame landbouw.
Bovendien zijn er gesprekken gaande over de oorsprongsbenaming van Cava. Net zoals Champagne in Frankrijk, willen Spaanse wijnmakers dat Cava een beschermde status krijgt om de kwaliteit en authenticiteit te waarborgen. Dit zou kunnen bijdragen aan de verdere groei en erkenning van Cava in de internationale wijnmarkt.
Conclusie
Cava is een wijn met een rijk verhaal, afkomstig uit de prachtige regio Catalonië. Van de zorgvuldige productieprocessen tot de verschillende stijlen en de rol in de Spaanse cultuur, Cava biedt een unieke ervaring voor wijnliefhebbers. Of je nu geniet van een glas op een zonnig terras of het serveert tijdens een feestelijke gelegenheid, Cava blijft een symbool van vreugde en samenkomst.
