Cava, de sprankelende Spaanse wijn, is veel meer dan alleen een verfrissend drankje voor speciale gelegenheden. Het is een symbool van de rijke cultuur en traditie van Spanje, vooral van de regio Catalonië. In dit artikel nemen we je mee op een ontdekkingsreis door de verschillende regio’s waar Cava wordt geproduceerd, met aandacht voor de unieke kenmerken en de lokale tradities die deze mousserende wijn zo bijzonder maken.
Wat is Cava?
Cava is een mousserende wijn die voornamelijk wordt geproduceerd in de regio Penedès, nabij Barcelona. De naam “Cava” komt van het Catalaanse woord voor “kelder”, wat verwijst naar de ondergrondse kelders waar de wijn wordt gerijpt. De wijn wordt gemaakt volgens de methode van de traditionele champagne, ook wel de “methode champenoise” genoemd. Dit houdt in dat de tweede gisting in de fles plaatsvindt, wat zorgt voor de kenmerkende bubbels.
De belangrijkste druivenrassen die voor Cava worden gebruikt zijn:
- Macabeo
- Xarel·lo
- Parellada
- Chardonnay
- Subirat Parent
De combinatie van deze druivenrassen zorgt voor een breed scala aan smaken en aroma’s, van fris en fruitig tot complex en vol. Cava kan variëren van droog (brut) tot zoet (dulce), afhankelijk van de hoeveelheid suiker die aan de wijn is toegevoegd.
De regio’s van Cava
Cava wordt voornamelijk geproduceerd in de regio Penedès, maar er zijn ook andere gebieden in Spanje waar Cava wordt gemaakt. Laten we enkele van de belangrijkste regio’s en hun kenmerken verkennen.
Penedès
Penedès is de meest bekende en belangrijkste regio voor Cava-productie. Deze regio, gelegen tussen de kust van Barcelona en de bergketen Montserrat, heeft een ideaal klimaat voor de teelt van druiven. De combinatie van mediterrane invloeden en een gevarieerd landschap zorgt voor uitstekende omstandigheden voor de druiven.
De belangrijkste steden in deze regio zijn:
- Vilafranca del Penedès
- San Sadurní d’Anoia
- Subirats
San Sadurní d’Anoia is bijzonder belangrijk, omdat het de thuisbasis is van veel van de grootste Cava-producenten, waaronder Freixenet en Codorníu. Hier kun je diverse wijnhuizen bezoeken en meer leren over het productieproces van Cava.
Alt Penedès
Alt Penedès is het hogere gedeelte van de Penedès-regio en biedt een ander soort terroir. De wijngaarden hier liggen op een hoogte van meer dan 300 meter, wat zorgt voor een koeler klimaat. Dit resulteert in druiven met een hogere zuurgraad en meer finesse. Hier wordt vooral Macabeo en Xarel·lo verbouwd, die de basis vormen voor veel kwaliteits-Cava’s.
De wijnhuizen in Alt Penedès zijn vaak kleiner en meer ambachtelijk, wat leidt tot unieke en karakteristieke wijnen. Het is de moeite waard om deze regio te verkennen en de lokale producenten te ondersteunen.
De rest van Catalonië
Buiten Penedès zijn er ook andere gebieden in Catalonië waar Cava wordt geproduceerd. Enkele van deze regio’s zijn:
- Empordà
- Valle de Aran
- Conca de Barberà
Empordà, gelegen aan de Costa Brava, biedt een prachtig uitzicht op de zee en de bergen. De wijnen uit deze regio zijn vaak fris en fruitig, met een sterke mineraliteit. Valle de Aran, een minder bekende regio, staat bekend om zijn unieke microklimaat, waardoor het een interessante bestemming is voor liefhebbers van Cava.
Het belang van terroir
Het terroir speelt een cruciale rol in de kwaliteit van Cava. De bodem, het klimaat en de ligging van de wijngaarden dragen allemaal bij aan de uiteindelijke smaak van de wijn. In Penedès vind je een verscheidenheid aan bodems, van kalksteen en klei tot zand en leem. Dit zorgt voor een rijke diversiteit aan smaken en stijlen binnen de Cava-productie.
De productie van Cava
De productie van Cava is een zorgvuldig proces dat veel aandacht en vakmanschap vereist. Na de oogst worden de druiven geperst en gefermenteerd tot basiswijn. Vervolgens wordt de “liqueur de tirage” toegevoegd, een mengsel van suiker en gist, om de tweede gisting in de fles te starten. Dit is het proces dat de bubbels in de wijn creëert.
Na de tweede gisting rijpt de Cava op zijn “lie”, de dode gistcellen, wat bijdraagt aan de complexiteit en diepte van de wijn. De rijping kan variëren van enkele maanden tot meerdere jaren, afhankelijk van de stijl en het kwaliteitsniveau van de Cava.
Na de rijping ondergaat de wijn het “remuage” proces, waarbij de flessen langzaam worden gedraaid en gekanteld om de dode gistcellen naar de hals van de fles te verplaatsen. Ten slotte wordt de hals van de fles bevroren en de gistcellen worden verwijderd. De wijn wordt vervolgens afgevuld met een “liqueur d’expédition”, die de uiteindelijke zoetheid bepaalt.
Cava proeven en combineren
Een van de mooiste aspecten van Cava is de veelzijdigheid als het gaat om proeven en combineren met voedsel. Of je nu een brut, semi-seco of dulce variant hebt, er is altijd een passende maaltijd te vinden.
Hier zijn enkele suggesties voor gerechten die goed samengaan met Cava:
- Tapas: Cava en tapas vormen een perfecte combinatie. Denk aan olijven, kaas, ham en zeevruchten.
- Paella: De frisse zuren van Cava maken het een ideale aanvulling op de rijke smaken van paella.
- Oesters: De mineraliteit van Cava past uitstekend bij de zilte smaken van oesters.
- Desserts: Zoete Cava’s kunnen goed samengaan met fruitige desserts of zelfs chocolade.
Bij het proeven van Cava is het belangrijk om aandacht te besteden aan de temperatuur. Cava moet goed gekoeld worden geserveerd, meestal tussen de 6 en 8 graden Celsius, om de frisse smaken en de bubbels optimaal tot hun recht te laten komen.
De toekomst van Cava
De Cava-industrie staat voor verschillende uitdagingen in de toekomst. Klimaatverandering heeft invloed op de druiventeelt en kan leiden tot schommelingen in de kwaliteit en beschikbaarheid van de druiven. Daarnaast is er een groeiende concurrentie van andere mousserende wijnen, zowel binnen als buiten Spanje.
Toch blijft de populariteit van Cava onverminderd groot. De kwaliteit van de wijnen blijft toenemen, met een focus op duurzaamheid en biologische teelt. Steeds meer producenten kiezen ervoor om milieuvriendelijke praktijken toe te passen, zowel in de wijngaard als in de kelder.
Met zijn rijke geschiedenis, diverse regio’s en unieke productiemethoden, blijft Cava een fascinerend onderwerp voor wijnliefhebbers en ontdekkingsreizigers. Het verkennen van de verschillende regio’s en het proeven van de diverse stijlen van Cava biedt een onvergetelijke ervaring die de zintuigen prikkelt en de geest verrijkt.
