Als je denkt aan Spaanse wijnen, denk je waarschijnlijk aan de beroemde Rioja of de krachtige wijnen uit Ribera del Duero. Maar er is een andere wijn die zich in de schaduw van deze grootheden bevindt en die zeker de aandacht verdient: Cava. Deze sprankelende wijn, voornamelijk geproduceerd in de regio Penedès in Catalonië, is een veelzijdige en verfijnde keuze die een breed scala aan smaken en stijlen biedt. In dit artikel verkennen we de geschiedenis, productie, variëteiten en de unieke kenmerken van Cava.
De geschiedenis van Cava
Cava heeft zijn oorsprong in de tweede helft van de 19e eeuw, toen de Spaanse wijnmakers besloten om de technieken van de Franse champagneproductie toe te passen. De eerste Cava werd geproduceerd in 1872 door de wijnmaker Josep Raventós in de regio Penedès. Hij gebruikte traditionele methoden, waaronder de méthode champenoise, waarbij de wijn een tweede fermentatie ondergaat in de fles. Deze techniek is cruciaal voor het creëren van de fijne bubbels die Cava zo kenmerkend maken.
De naam Cava
De naam ‘Cava’ komt van het Catalaanse woord voor ‘kelder’ en verwijst naar de ondergrondse kelders waar de wijn wordt gerijpt. In 1986 kreeg Cava de status van een beschermde oorsprongsbenaming (D.O.), wat betekent dat alle Cava-wijnen aan strikte productie-eisen moeten voldoen en uit specifieke gebieden moeten komen. De meeste Cava wordt geproduceerd in de regio Penedès, maar er zijn ook Cava-wijnen uit andere delen van Spanje, zoals Valencia en de Rioja.
De productie van Cava
De productie van Cava is een zorgvuldig proces dat veel aandacht voor detail vereist. Hier zijn de belangrijkste stappen in de productie van deze sprankelende wijn:
- Oogsten: De druiven voor Cava worden meestal met de hand geoogst, meestal in augustus en september. De belangrijkste druivensoorten zijn Macabeo, Xarel-lo en Parellada, die samen de basis vormen voor de meeste Cava-wijnen.
- Persen: De druiven worden zachtjes geperst om het sap te extraheren. Dit sap wordt vervolgens gefermenteerd om de basiswijn te maken.
- Fermentatie: De basiswijn ondergaat een eerste fermentatie in roestvrijstalen tanks. Dit proces duurt doorgaans enkele weken en resulteert in een frisse, fruitige wijn.
- Blenden: Na de eerste fermentatie worden verschillende basiswijnen gemengd om de gewenste smaak en complexiteit te bereiken.
- Flesrijping: De wijn wordt in flessen gedaan met een toevoeging van suiker en gist, wat de tweede fermentatie in de fles op gang brengt. Deze fase is waar de kenmerkende bubbels ontstaan.
- Rijping: Cava moet minimaal negen maanden rijpen op zijn droesem (de dode gistcellen) om de gewenste smaak en textuur te ontwikkelen. Sommige premium Cava-wijnen worden zelfs jaren gerijpt.
- Degorgement: Na de rijping worden de flessen omgekeerd en wordt het bezinksel verwijderd. Dit proces staat bekend als degorgement.
- Dosage: Voordat de fles wordt afgesloten, kan er een mengsel van wijn en suiker (dosage) worden toegevoegd om de zoetheid van de wijn aan te passen.
- Verpakking: Ten slotte worden de flessen afgesloten met een kurk en een muselet (het metalen sluitringetje) en zijn ze klaar voor distributie.
Soorten Cava
Cava komt in verschillende stijlen en variëteiten, afhankelijk van de druiven die worden gebruikt en het productieproces. Hier zijn de meest voorkomende soorten Cava:
- Brut Nature: Deze Cava heeft geen toegevoegde suiker en is de meest droge stijl. Ideaal voor liefhebbers van droge wijnen.
- Brut: Dit is de meest voorkomende stijl van Cava, met een kleine hoeveelheid toegevoegde suiker voor een subtiele zoetheid.
- Sec: Deze variant bevat meer suiker dan Brut en heeft een iets zoetere smaak, wat het een goede keuze maakt voor bij desserts.
- Demi-Sec: Deze Cava is nog zoeter en past goed bij zoete gerechten of kan zelfs als aperitief worden genoten.
- Rosé Cava: Gemaakt van dezelfde druiven, maar met een extra toevoeging van blauwe druiven zoals Trepat of Garnacha, wat zorgt voor een prachtige roze kleur en een fruitige smaak.
- Gran Reserva: Deze Cava moet minimaal 30 maanden rijpen, wat zorgt voor een complexere en rijkere smaak. Perfect voor speciale gelegenheden.
De unieke eigenschappen van Cava
Cava heeft verschillende unieke eigenschappen die het onderscheiden van andere sprankelende wijnen, zoals champagne en prosecco:
Regionale diversiteit
Cava wordt voornamelijk geproduceerd in de regio Penedès, maar de diversiteit van de verschillende wijngebieden en microklimaten zorgt voor een breed scala aan smaken en stijlen. Naast de traditionele druivensoorten worden ook andere lokale variëteiten gebruikt, wat leidt tot interessante en unieke blends.
Traditionele methode
De klassieke methode van fermentatie in de fles, die ook wordt gebruikt voor champagne, geeft Cava zijn fijne bubbels en complexe smaken. Dit proces vereist veel vakmanschap en geduld, wat de kwaliteit en prestige van Cava verhoogt.
Betaalbaarheid
In vergelijking met andere sprankelende wijnen, zoals champagne, is Cava vaak veel betaalbaarder zonder in te boeten op kwaliteit. Dit maakt het een uitstekende keuze voor zowel dagelijkse gelegenheden als speciale vieringen.
Cava combineren met voedsel
Cava is een uiterst veelzijdige wijn die zich goed laat combineren met verschillende gerechten. Hier zijn enkele suggesties voor het combineren van Cava met voedsel:
- Tapas: De frisse en fruitige smaken van Cava passen perfect bij de Spaanse tapas, zoals jamón ibérico, olijven en patatas bravas.
- Zeevruchten: Cava gaat uitstekend samen met zeevruchten, zoals oesters, garnalen en gefrituurde calamares.
- Pasta en risotto: Probeer Cava met romige pastagerechten of risotto, waar de bubbels de smaken mooi in balans brengen.
- Kaas: Cava past goed bij een verscheidenheid aan kazen, van zachte geitenkaas tot oudere harde kazen.
- Fruitige desserts: De zoetere varianten van Cava zijn geweldig in combinatie met fruitige desserts, zoals tarta de Santiago of panna cotta met bessen.
Cava in de moderne wereld
In de afgelopen jaren heeft Cava een groeiende populariteit ervaren, zowel in Spanje als internationaal. De wijnindustrie blijft innoveren, met nieuwe technieken en stijlen die de traditionele productie aanvullen. Daarnaast zijn er steeds meer biologische en biodynamische producenten die zich richten op duurzame praktijken, wat Cava nog aantrekkelijker maakt voor de milieubewuste consument.
Met zijn rijke geschiedenis, unieke productieproces, veelzijdigheid en betaalbaarheid is Cava een verborgen parel binnen de Spaanse wijnwereld. Of je nu een doorgewinterde wijnliefhebber bent of gewoon op zoek bent naar een sprankelende wijn voor een speciale gelegenheid, Cava biedt een breed scala aan mogelijkheden die het ontdekken waard zijn. Dus waar wacht je nog op? Laat je verrassen door de veelzijdigheid en de kwaliteit van deze prachtige Spaanse wijn.
